Latinica | Ћирилица

 
   

Kontaktirajte nas

Prijatelji gimnazije

Obitelj Vucelić - prijatelji Spogovaca

Film o gimnaziji

Školski list Spogovac

Arhiva vijesti



A+ A-    

   
       
 
   
 

Povijest Škole - O Svetom Savi


PRINC RASTKO NEMANJIĆ SVETI SAVA, PRVI ARHIEPISKOP I PROSVETITELJ SRPSKI


Sveti Sava

     Rodio se oko 1175. godine, kao treći sin Stefana Nemanje i Ane. Starija braća su mu Vukan i Stefan. Na očevom dvoru stekao je veoma dobro obrazovanje. Već sa 15 godina dobio je kao udeoni knez od oca na upravu Hum. Međutim, željan duhovnog usavršavanja, on bježi na Svetu Goru. U svetogorskom ruskom manastiru Svetog Pantelejmona primio je oko 1191. godine monaški postrig, a kasnije je prešao u grčki manastir Vatoped i najzad u svoj novoosnovani srpski svetogorski manastir Hilandar. Na Svetoj Gori je ostao punih 16 godina.


     U Srbiju se vraća 1207. godine i miri zavađenu braću, a 1219. godine odlazi u Nikeju, gdje uspjeva da postigne osnivanje arhiepiskopije i dobijanje autokefalije srpske crkve. Iste godine na praznik Uspenija Presvete Bogorodice , u Nikeji, Sava je hirotonisan za prvog srpskog arhiepiskopa. Sveti Sava je dva puta posjetio Svetu Zemlju. Po povratku iz Jerusalima, teško se razbolio i upokojio u Trnovu 14/27. januara 1235. godine. U tadašnjoj bugarskoj prestonici je i sahranjen, a mošti su mu u manastir Mileševu prenijete 1237. godine gdje su počivale dok ih Sinan-paša nije odnio u Beograd i spalio na Vračaru. Danas se na ovom mjestu uzdiže jedan od najvećih pravoslavnih hramova.


Hram Svetog Save      Hram Svetog Save


DJELO SVETOG SAVE


Kada se piše život Svetog Save, piše se ustvari početak naše prosvjete u Srednjem vijeku.

Njegova ličnost i njegov rad bili su vijekovima izvor srpske kulture.

( Miloš Crnjanski )

     Značaj koji je Sveti Sava ostavio na srpsku umjetnost, književnost, teologiju, medicinu, prosvjetu, jednom riječju sveukupnu kulturu jednog naroda, najbolje ilustruju riječi „na sve strane i svaki njegov korak bio je pouzdan i dobar; dotakao se mnogočega i svaki njegov dodir je bio melem; osvrnuo se na mnogo šta, i svaki njegov pogled pretvorio se u divno djelo“. Svi njegovi biografi, počev od Domentijana i Teodosija, zabilježili su Savinu bliskost sa umjetnošću kad su opisivali njegovu ktitorsku djelatnost u Srbiji, na Svetoj Gori, u Carigradu, Palestini. Gdje god se kretao stupao je u dodir ne samo s graditeljima i slikarima, nego i sa prepisivačima knjiga i njihovim ilustratorima. Njegova najznačajnija književna djela su: Žitije Stefana Nemanje, Hilandarski tipik, Studenički tipik, Karejski tipik, Zakonopravilo ili Krmčija. Zapisana je i njegova Besjeda o pravoj vjeri izrečena u manastiru Žiča 1220. godine. U Hilandarskom i Studeničkom tipiku nalaze se propisi za bolnice u ovim manastirima. Prema tome, Sveti Sava je ne samo osnivač naših bolnica već i prvi medicinski pisac i zdravstveni zakonodavac. Državno svetkovanje Savindana uveo je knez Miloš Obrenović 1823. godine, a zakonom od 13. januara 1841. godine počeo se slaviti kao školska slava.

Međutim, prvi trag o proslavi Svetog Save datira iz 1734. godine u udžbeniku za četvrti razred srpsko-latinske škole u Sremskim Karlovcima .

Tropar glas 3.

     Puta koji vodi u život bio si nastavnik, arhipastir i učitelj. Jer najprije došavši, Svetitelju Savo, otadžbinu tvoju si prosvetio i porodivši je Duhom Svetim, kao maslinova drveta u duhovnom raju zasadio si sveosvećena čeda tvoja. Zato te kao saprestolna Apostolima i Svetiteljima poštujući molimo: moli Hrista Boga da nam daruje veliku milost.


   
 

Srpska pravoslavna opća gimnazija Kantakuzina Katarina Branković
Adresa: Sv. Duh 122, 10000 Zagreb
Tel: +385(0) 1 48 52 871
Fax: +385(0) 1 48 52 871 
E-mail: gimnazija@srpskagimnazija-zg.org